Το συγκρότημα “Πύραυλος” στο Χριστοφίδειο Δημοτικό Γυμναστήριο Αγιάσου, όπου γινόταν τότε οι καρναβαλικές εκδηλώσεις (1958)
Ήταν η εποχή που οι πύραυλοι εκτοξευόταν για την κατάκτηση του διαστήματος (εν μέσω Ψυχροπολεμικού κλίματος βέβαια) και τότε Σοβιετικοί και Αμερικανοί επιδιδόταν σε μάχη εντυπώσεων, στην οποία είχε εξελιχθεί ο ανταγωνισμός τους.
Στις 4 Οκτωβρίου 1957, εκτοξεύτηκε, από τη Σοβιετική Ένωση, ο Σπούτνικ 1 (Спутник-1, Sputnik 1) που ήταν ο πρώτος τεχνητός δορυφόρος στην ιστορία και αποτελεί το πρώτο αποφασιστικό βήμα της ανθρωπότητας στην εξερεύνηση του διαστήματος.
Ο Σπούτνικ 1 (στα Ρωσικά Σπούτνικ σημαίνει δορυφόρος, ενώ το επίσημο όνομά του ήταν Τεχνητός Δορυφόρος της Γης ή ISZ στα Ρώσικα) ήταν ο πρώτος τεχνητός δορυφόρος στην ιστορία. Εκτοξεύτηκε το 1957 από το Κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ στο Καζακστάν, με έναν πύραυλο R-7. Κατασκευάστηκε και εκτοξεύτηκε από τη Σοβιετική Ένωση ως συμβολή στο Διεθνές Γεωφυσικό Έτος 1957. Ήταν ο πρώτος μιας σειράς δέκα δορυφόρων με το ίδιο όνομα. Ο επόμενος Σπούτνικ 2 μετέφερε τον πρώτο ζωντανό οργανισμό στο διάστημα, τη σκυλίτσα Λάικα, ενώ ο Σπούτνικ 3 ήταν ένα πολύ μεγαλύτερο τροχιακό εργαστήριο και οι Σπούτνικ 4-10 ήταν σκάφη τύπου Βοστόκ που μετέφεραν ζώα και ένα ανθρώπινο ομοίωμα.
Βέβαια την επόμενη χρονιά, το 1958, η πρώτη προσπάθεια των Σοβιετικών για αποστολή στο φεγγάρι που προοριζόταν να καταπέσει στην επιφάνεια της σελήνης, ο Λουνά 1958A (ρωσ. Луна-1А) που εκτοξεύτηκε στο διάστημα στις 23 Σεπτεμβρίου του 1958 από την Σοβιετική Ένωση απέτυχε. Στόχος της αποστολής ήταν η εκτόνωση μιας ποσότητας νατρίου η οποία θα γινόταν ορατή από την γη, εφόσον θα δημιουργούσε μια ουρά παρόμοια με αυτή του κομήτη. Η συσκευή εκτοξεύτηκε με πύραυλο Λουνά 8K72 (SL-3/A-1) και εξερράγη, μετά από τροχιά 92 δευτερολέπτων. Το ίδιο συνέβη και με το Λουνά 1958B Луна-1B) στις 12 Οκτωβρίου του 1958 που εξερράγη, μετά από τροχιά 104 δευτερολέπτων. Τον ίδιο μήνα στις 11, οι Αμερικανοί εκτόξευσαν τον πύραυλο Παϊονίρ (Πρωτοπόρος) με προορισμό τη Σελήνη, απ’ όπου υποτίθεται ότι θα έστελνε πολύτιμο επιστημονικό υλικό. Ο Παϊονίρ έφτασε στα μισά της διαδρομής, όπου έκανε μια μεγαλοπρεπή στροφή και «κατηφόρισε» κατά τη Γη. Διαλύθηκε κατά την είσοδό του στην ατμόσφαιρα. Οι επόμενες δύο προσπάθειες, στις ημέρες που ακολούθησαν, είχαν χειρότερη αποτυχία.
Οι πάντα επίκαιροι Αγιασώτες, “σχολίασαν” τα γεγονότα με το μοναδικό τους Καρναβαλικό τρόπο, απ’ όπου και η φωτογραφία. Βέβαια η επικαιρότητα η “πυραυλική”, τροφοδοτούσε πάντα το Αγιασώτικο Καρναβάλι και έτσι είχαμε και πάλι αντίστοιχο θέμα (στο Βάλειο Διαγωνισμό του 1969) με το “Απόλλων 9” που ήταν μέρος του Προγράμματος Απόλλων της NASA, που τελικό του στόχο είχε την προσεδάφιση ανθρώπων στη Σελήνη.
Ας ελπίσουμε να πρυτανεύσει η λογική και να βρεθεί κοινός τόπος και νους, έτσι ώστε ο ανταγωνισμός να παραμείνει στις μεγάλες δυνάμεις (και μη), σε εξερευνήσεις και έρευνες εντός κι εκτός γης, με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής των ανθρώπων και το κοινό τους μέλλον, χωρίς την εκμετάλλευση και την επιβολή της δύναμής τους για άλλους σκοπούς…
Για την ΟΛΣΑ, Νεκτάριος Βακάλης
«Τσ’ απουκριγιάς» (της Αποκριάς) στη Λέσβο
Μπορεί η Λέσβος να μην συγκαταλέγεται στους προορισμούς που χαρακτηρίζονται ως Μέκκα του καρναβαλιού στην Ελλάδα, ωστόσο, όλο το νησί ακολουθεί τους ξέφρενους εκστατικούς ρυθμούς που πρεσβεύει η πιο ανέμελη γιορτή του χρόνου. Οι μάσκες μπαίνουν, τα σατιρικά αυτοσχέδια σκετς φωτογραφίζουν με χιούμορ τα σημεία των καιρών με πυξίδα ήθη και έθιμα συνυφασμένα με την κουλτούρα του κάθε τόπου. Μεσότοπος, Αγιάσος, Άντισσα, Αγία Παρασκευή και Μυτιλήνη είναι οι δημοφιλέστεροι προορισμοί καρναβαλιού και ατέρμονου ξεφαντώματος.
Μεσότοπος: έκσταση υπό τους ήχους των κουδουνάτων
Με ένα συνονθύλευμα ήχων από κουδούνια αιγοπροβάτων ως βασικό αξεσουάρ των λεγόμενων «κουδουνάτων» αλλά και τη γλυκιά μυρωδιά φρέσκιας κολοκυθόπιτας με πορτοκαλί πολίτικο κολοκύθι, τριμμένη μυζήθρα και δυόσμο να πλανάται στον αέρα, οι Μεσοτοπίτες υποδέχονται κάθε χρόνο πλήθος επισκεπτών παρασυρόμενοι άπαντες αφειδώς σε ένα γλέντι με έκδηλο το διονυσιακό στοιχείο το οποίο κάνουν έντονο οι «κουδουνοφορεμένοι». Επιβλητικές φιγούρες με πληθωρικό εκτόπισμα. Πέρα από τα κουδούνια που φέρουν σε πολλά σημεία του σώματος τους και το μαύρο χρώμα με το οποίο έχουν βάψει τα πρόσωπα τους, ξεχωρίζουν χάρη στις φτερωτές νεροκολοκύθες ή αλλιώς «γαλιές» που φοράνε στο κεφάλι και τις «κουκτσκούδες» δηλαδή φαλλικά σύμβολα βαλμένα στους ώμους. Κομβική η συγκέντρωση στην πλατεία του χωριού όπου οι ατάκες από κείμενα δίνουν χιουμοριστικό τόνο σε γεγονότα και πρόσωπα που μονοπωλούν την επικαιρότητα. Η μουσική επένδυση που πυροδοτεί χορούς όπως απτάλικο, συρτό, καρσιλαμά, μαζωμένο συμπληρώνεται με τραγούδια που φέρουν αθυρόστομους στίχους όπως ο «μυλωνάς», η χήρα», η «εξομολόγηση» με δημοφιλέστερο το «αράπκου» που συνοδεύεται από ερωτικές χορευτικές κινήσεις. Διοργανωτής η Αναπτυξιακή Εταιρεία Μεσοτόπου.
Αγιάσος: μουτσούνες με ιστορία
Αναζητώντας τις ρίζες του από την εποχή της Τουρκοκρατίας το καρναβάλι της ορεινής Αγιάσου αποτελεί εφαλτήριο πολιτισμού. Αυτό αποδεικνύει και η ύπαρξη του αντίστοιχου μουσείου με καρναβαλικά εκθέματα προηγούμενων ετών. Καυστικό χιούμορ με φόντο την ντοπιολαλιά σε δρώμενα τύπου επιθεώρησης ενώ γλέντια με χορούς, τραγούδια με και παραδοσιακά εδέσματα λαμβάνουν χώρα στα γραφικά πέτρινα σοκάκια της όπου γεμίζουν με «μουτσούνες» κοινώς μασκαρεμένους. Την παράσταση κλέβουν τα λεγόμενα «τριψίματα» δηλαδή ομοιοκατάληκτα δίστιχα τραγούδια με σεξουαλικά υπονοούμενα. Όσοι συμμετέχουν βάφουν το πρόσωπο τους με κάρβουνο. Παρέλαση με άρματα με επικεφαλής τον καρνάβαλο αποτελούν επίσης ένα εντυπωσιακό ατού των πολυήμερων εκδηλώσεων που διοργανώνονται από τα μέσα της δεκαετίας του 80 έως σήμερα από τον Καρναβαλικό Σύλλογο «Ο Σάτυρος».
Άντισσα: 47 χρόνια κεφιού
Ένα Καρναβάλι με παράδοση άνω των 43 χρόνων το οποίο λαμβάνει χώρα την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς και την Καθαρή Δευτέρα στην Άντισσα. Η μεγάλη και εθελοντική συμμετοχή των νέων – και όχι μόνο – της Άντισσας και η μεγάλη διάθεση για δουλειά, με τελικό στόχο την επιτυχία του καρναβαλιού, είναι οι λόγοι που έχουν κάνει το καρναβάλι Άντισσας τόσο γνωστό. Δεκάδες επισκέπτες επισκέπτονται το Καρναβάλι κάθε χρόνο και μένουν με τις καλύτερες εντυπώσεις
Αγία Παρασκευή: και δε θα μπορούσε κανείς να παραλείψει να επισκεφτεί την Αγία Παρασκευή
Μακροχρόνια και πλούσια είναι η παράδοση του Aγιοπαρασκευότικου Καρναβαλιού. Κάθε χρόνο στην πλατεία του χωριού διοργανώνεται το αγαπημένο μ καρναβάλι. Συμμετέχοντες κάθε ηλικίας διασκεδάζουν με μουσική, χορό, Η διασκέδαση κρατάει μέχρι αργά το απόγευμα απογειώνοντας το κέφι όλων.Η ενεργοποίηση των δημοτών και κυρίως των νέων, η συμμετοχή των πολιτιστικών συλλόγων και των επαγγελματικών φορέων και η αξιοποίηση του καλλιτεχνικού δυναμικού της τοπικής κοινωνίας διαμορφώνουν ένα πλούσιο και αξιόλογο πρόγραμμα με το οποίο δημιουργείται κλίμα χαράς και αισιοδοξίας ενώ συνάμα προάγεται και το πνεύμα του εθελοντισμού.
Μυτιλήνη: μέρες γλεντιού μεταμφίεσης και ξεγνοιασιάς
Την καταληκτική Κυριακή της Αποκριάς η πόλη θα πλημμυρίσει από τα φανταχτερά χρώματα του καρναβαλιού και θα μετατραπεί σε ένα ψηφιδωτό σάτιρας και διασκέδασης. Το καρναβάλι της Μυτιλήνης θα πλαισιωθεί από μεγάλη συμμετοχή τμημάτων από την Μυτιλήνη και τα γύρω χωριά. Θα πραγματοποιηθεί παρέλαση μεταμφιεσμένων και των αρμάτων. Πρόκειται για ένα εγχείρημα, στο οποίο συμμετέχουν με μεγάλη ευχαρίστηση και προσωπική δουλειά όλοι οι δημότες της Μυτιλήνης. Κύριος στόχος του είναι να προσφέρει σε όλους τους κατοίκους της Μυτιλήνης αλλά και τους επισκέπτες του στιγμές κεφιού, διασκέδασης και ξεφαντώματος με προοπτική την καθιέρωσή του σε πολιτιστικό θεσμό.
Το κείμενο της «Τσ’απουκριγιάς» (της Αποκριάς) στη Λέσβο, γράφτηκε το 2019 από την Αφροδίτη Σταυράκη
